Kayaçların Türleri: Mermer, Granit,Traverten!
Tarih : 22.07.2024
Kayaçların türleri magmanın katılaşması ile oluşmaya başlar. Kayaçlar, sıcak ve basınç etkisiyle de ufalanıp taşınarak çukurlarda birikir. Kayaçların oluşum sürecinin sonunda da farklı kayaç türleri meydana gelir.
Kayaçların türleri: magmatik kayaç, tortul kayaç ve metaformik kayaç olmak üzere 3’e ayrılır. Bu kayaç türlerini gelin alt başlıklarımızda detaylıca anlatalım.
Magmatik Kayaç Türleri Nelerdir?
 - Copy 1.jpg)
Magmatik kayaçlar magma ve lavın soğuyup katılaşmasıyla meydana gelir. Bu kayaçların türleri hem kristallerden hem de farklı minerallerden oluşmaktadır.
Magmatik kayaçların hepsi farklı soğuma hızına ve farklı minerallerden oluşan birleşime sahiptir. Peki magmatik kayaç türleri nelerdir?
Magmatik Kayaç Türleri:
- Bazalt
- Gabro
- Diyabaz
- Granit
- Riyolit
- Andezit
Magmatik kayaçların türlerinin bazılarının başlıklarından bahsettik. Gelin bunları detaylıca açıklayalım.
Bazalt
Koyu bir renge sahip olan bazalt magmanın hızlı bir şekilde soğumasıyla oluşur. Yer kabuğunun volkanik kısımlarında ve deniz tabanlarında bulunur. Sert ve dayanıklı bir taş türü olduğu için kaldırımda, köprü yapımında, demiryolu yapımında kullanılır.
Gabro
Granitin derin kısımlarda kristalleşmesi sonucunda meydana gelen koyu renkli bir kayaçtır. Okyanus tabanlarında bulunur. Gabo mutfak tezgahlarında, kaplamalarda, yer karolarında kullanılır.
Diyabaz
Bazalt ve gabro arasında oluşan bir bileşime sahip kayaç türüdür. Derin kabuklarda kristalleşmiş şekilde bulunur. Dekoratif amaçlı ve heykel yapımında sıklıkla diyabaz tercih edilir.
Granit
.jpg)
Magmanın yavaş soğuması sonucunda oluşur. Kıtasal kabuklarda bulunan granit açık renkli ve taneli bir kayaçtır. Granit sıklıkla inşaat malzemesi olarak kullanılır. Duvar kaplamalarında, masalarda, heykel yapımında da tercih edilir.
Riyolit
Kıtasal kabuklarda ve volkanik kısımlarda yaygın bulunur. Granite benzeyen bir kayaç türüdür. Camsı bir yapıya sahip olan bu taş bileklik, kolye ve tesbih gibi ürünlerin yapımında tercih edilir.
Andezit
Granit ve bazalt arasında oluşan bir bileşime sahip olan bir kayaçtır. Magma orta derece bir hızla soğur. Dağ yapısının oluşumunda ve volkanik kısımlarda bulunur. Kaldırımlarda, bahçelerde, ev kaplamalarında kullanılan bir kayaç türüdür.
Magmatik kayaçların oluşumu Dünya’nın iç yapısını anlamamız için önemlidir. Kayaç türleri farklı mineral ve oluşum süreleriyle volkanik süreçlerde, kıtasal kabuklarda ve dağ yapısın oluşumu gibi birçok süreçte bulunurlar.
Tortul Kayaç Türleri Nelerdir?
 - Copy 1.jpg)
Tortul kayaçlar katmanlı bir yapıya sahiptir. Su, buz ve rüzgar gibi süreçlerin etkisiyle tortul birikimleri oluşur. Oluşan bu tortullar birikim türlerine göre farklılık gösterir. Bu durumda da farklı kayaç türleri meydana gelir.
Tortul Kayaçların Türleri:
- Kireç Taşı
- Kil Taşı
- Çakıl Taşı
- Traverten
- Kumtaşı
Gelin bu tortul kayaçları daha detaylıca ele alalım.
Kireç Taşı
Açık bir renge sahip olan bu taş kalsiyum karbonatın birikmesiyle oluşan bir kayaçtır. Kireç taşının hammaddesi kalkerdir. İnşaat sektöründe, cam endüstrisinde kullanılır.
Kil Taşı
Gri ve beyaz bir renge sahiptir. Kil minerallerinin birikmesiyle oluşur. Yumuşak bir yapıdadır. Kil taşı ısıya dayanıklı boya üretiminde sıklıkla tercih edilir.
Çakıl Taşı
Çakıl boyutunda olan taşların bir araya gelip çimentolanmasıyla oluşur. Nehir kenarlarında bulunur. Çakıl taşı inşaat sektöründe dolgu malzemesi olarak bahçelerde de dekorasyon amaçlı kullanılır.
Traverten
Kalsiyum karbonatın birikip sıkılaşmasıyla oluşur. Sıcak su kaynaklarında bulunur.Traverten tezgah, zemin ve duvarlarda kullanılır.
Kum Taşı
Kum tanelerinin sıkışması ve çimentolanmasıyla oluşur. Açık renkli bir kayaç türüdür. Kum taşı inşaat sektöründe, taş döşemesinde kullanılır.
Tortul kayaç türleri de farklı alanlarda çeşitli kullanımlara sahiptirler.
Metaformik Kayaç Türleri Nelerdir?
.jpg)
Kayaçlarda yüksek basınç ve sıcaklık durumunda kimyasal ve fiziksel özellikler değişir. Bu değişim sonucunda metaformik kayaçlar meydana gelir. Magmatik ve tortul kayaçların bu değişimleri ile metamorfoza uğrayarak meydana gelir.
Metamorfik kayaç türleri de oldukça çeşitlidir. Bu kayaç türlerinin bazılarına göz atalım!
Metamorfik Kayaçların Türleri:
- Gneis
- Şişt
- Skist
- Talk
- Mermer
- Elmas
Gelin bu başlıkları detaylıca açıklayalım.
.jpg)
Gneis
Magmatik ya da tortul kayaçların metamorfizması sonucunda oluşur. Belirgin tabakalara sahiptir. Mutfak ve banyo tezgahlarında gneis kullanılır.
Şist
Tortul kayaçlarından olan kil ve kumtaşının metamorfizması sonucunda oluşur. Paralel mineral taneleri yüksek basınç sonucunda meydana gelmiştir.Şist inşaat sektöründe ve evlerde, iş yerlerinde de izolasyon amacıyla kullanılır.
Skist
Kil taşı ve kum taşının daha yoğun bir şekilde metamorfize edilmesi sonucunda oluşur. Büyük minerallere ve paralel çizgilere sahiptir.
Talk
Magnezyum içeren bir kayaç türüdür. Yumuşak ve yağlı bir dokusu vardır. Talk seramikte, boya yapımında, asfalt dolgu maddesinde tercih edilir.
Mermer
Kireçtaşının yüksek basınç ve sıcaklıkla metamorfize olmasıyla oluşur. Dolomit ve kalsit minerallerinin bileşimine sahiptir. Mermer inşaat sektöründe, heykelcilikte, süs eşyalarında kullanılır.
Elmas
Kömürün başkalaşmasıyla meydana gelmiştir. Elmasta sert kayaç türüdür. Mücevher olarak ve endüstride kullanılır.
Mermer Nedir?
 - Copy 1.jpg)
Mermer nedir ve nerelerde çıkarılır sorusu sıklıkla merak edilen sorulardandır. Mermer, metaformik kayaçların türlerindendir.
Kireçtaşı ve dolomit minerallerinin yüksek basınç ve sıcaklığa maruz kalmasıyla oluşur. Bu süreç tamamlandıktan sonra minerallerde kristalleşme başlar ve mermer oluşumu meydana gelir. Birçok alanda kullanılan mermerin ticari anlamda tanımı uygun bir boyut verilebilen yüzeyi işlenen taş türüdür.
Mermer Türkiye de birçok şehirde çıkarılır. Afyon ve Kütahya da yaygın olarak çıkarılır. İzmir, tokat, Kırşehir gibi şehirlerde de mermer üretimi yapılmaktadır. Niğde, Bilecik ve Gebze gibi şehirlerde de mermer ocakları bulunur.
Mermer, genel olarak beyaz renge sahip olsa da farklı renklerde bulunabilir. Mermer üretimi çok fazla olduğu için farklı mermer türleri oldukça fazladır. Mermer çeşitliliği ve farklılığı sebebiyle de birçok alanda kullanılır. Gelin mermer kullanım alanlarını maddeler halinde inceleyelim.
Mermer Kullanım Alanları
.jpg)
Mermer kullanım alanlarını maddeler halinde listeleyecek olursak:
- Cephe kaplamasında
- Döşeme yapımında
- Merdiven basamaklarında
- İç dekorasyonlarda
- Heykellerde
- İnşaat sektöründe
- Süs eşyalarının yapımında
- Tezgahlarda
- Mezar taşlarında
- İç ve dış mimaride
Mermer hem estetik ve süsleme alanlarında hem de dayanıklılık gerektiren eşyalarda kullanılır.
Mermerin Özellikleri Nelerdir?
Mermer birçok alanda tercih edilen doğal taş türüdür. Avantajlı olan yönleri fazla olduğu için çoğu alanlarda kullanılır.
İşte Mermerin Avantajları
- Mermer kolay şekillendirilen bir malzemedir. Mermer farklı boyutlarda ve şekillerde kesilebilir. Bu durumda çoğu alanda mermer kullanılmasına avantaj sağlar.
- Mermer zarif ve estetik bir görünüm de sağladığı için mekanlarda, heykellerde ve dekorasyonlarda tercih edilir.
- Mermer oldukça dayanıklı ve güçlü bir yapıya sahiptir. Yüksek sıcaklık, aşınmalar ve bulunduğu yerdeki şartlara göre oldukça dayanıklıdır.
En Dayanıklı Mermer Çeşitleri Nelerdir?
.jpg)
Mermer birçok alanda kullanılan bir taş türüdür. Mermerler birbirlerinden farklı renk ve dokuya sahiplerdir. Estetik alanda da cephelerde de birbirinden farklı alanlarda dayanıklılık türlerine göre tercih edilir.
Peki dayanıklı mermer çeşitleri nelerdir?
En Kaliteli Mermer Türleri
- Calacatta Mermeri
- Carrara Mermeri
- Statuario Mermeri
- Travertino Mermeri
Gelin bu mermer çeşitlerinin bazılarını detaylıca anlatalım.
Calacatta Mermeri
İtalya’da üretilen bir mermer türüdür. Beyaz renginde olup üzerinde altın desenleri vardır. İç dekorasyon alanlarında tercih edilir.
Carrara Mermeri
İtalya’da üretilir. Beyaz renge sahip olan bu mermerin üzerinde gri desenler bulunur. Heykeltıraşlar ve mimarlar tarafından tercih edilir.
Statuario Mermeri
Beyaz zeminin üzerinde gri dokular vardır. Birçok kullanım alanına sahip olan bu mermer çoğunlukla heykellerde ve tezgahlarda kullanılır.
Travertino Mermeri
İtalya, Türkiye, Meksika gibi ülkelerde üretilir. Mermerin rengi kahverengi veya gri rengindedir. Duvar kaplama ve zemin kaplama da sıklıkla tercih edilir.
Mermerin birçok alanda yapısı ve dayanıklılığına göre kullanım alanları farklılık göstermiştir. Hem dekorasyonlarda hem de kaplama ve döşeme olarak birçok kullanım türü bulunur.
Sıkça Sorulan Sorular
Sizler için kayaçların türleri ile ilgili sıkça sorulan soruları derledik!
Yüksek Sıcaklık ve Basınç Hangi Kayaç Türünün Oluşabilmesi İçin Gereklidir?
Kayaçların oluşumunda magmatik ve tortul kayaçların yüksek sıcaklık ve basınca uğrayarak metamorfik kayaç türlerinin oluşabilmesi için gereklidir.
İnşaat ve Heykel Yapımında Kullanılan Kayaç Türü Hangisidir?
Metamorfik kayaçlardan olan mermer dayanıklı bir yapıya sahip olduğu için hem inşaat alanında hem de heykel yapımında kullanılır.
Bazalt Hangi Kayaç Türüdür?
Magmatik kayaç bir diğer adıyla püskürük kayaç türlerindendir. Magmanın hızla soğumasıyla meydana gelir. Koyu bir renge sahiptir.
Volkanik Püskürük Kayaç Türleri Hangileridir?
Volkanik püskürük kayaç çeşitleri fazladır. Ancak en sık rastlanan bazaltdır. Andezit, riolitte diğer örneklerindendir.
Mermer Hangi Kayaç Türüdür?
Metaformik kayaçların türlerindendir. Dayanıklı bir yapıya sahip olan mermerin birçok kullanım alanı da bulunur. Heykel, inşaat ve döşeme kaplama da sıkça tercih edilir.
Traverten Hangi Kayaç Türüdür?
Tortul kayaçların türlerindendir. Karbonat kalsiyumun birikip sıkılaşmasıyla meydana gelir.
Çok Sert Bir Kayaç Türü?
Magmatik kayaç türlerinden olan granittir. Feldispat, mika, kuvars, ve ortoklaz minerallerinin birleşmesiyle oluşur. Çok sert ve kristal bir yapıya sahiptir.
Elmas Hangi Kayaç Türüdür?
Metamorfik kayaç türlerindendir. karbonun kristalleşmesiyle meydana gelir. Sert bir yapıya sahip olan elmas değerli taşlardan birisidir.
Bu yazımızda kayaçların türleri nelerdir kaça ayrılır, mermer hangi kayaç türüdür konularını detaylıca ele aldık. Bu tarz yazılarımız ilginizi çektiyse sitemize girerek diğer yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
